«Ցանկացած պայմանավորվածություն շատ փխրուն է, եթե ԼՂՀ-ի ստորագրությունը չկա»

Վիեննայի հանդիպում, կոռուպցիայի և մենաշնորհի դեմ պայքար՝ սրանք այն հիմնական թեմաներն են, որոնց շուրջ զրուցում ենք ԱԺ պատգամավոր ԽԱՉԱՏՈՒՐ ՔՈՔՈԲԵԼՅԱՆԻ հետ:

«Ի՞ՆՉ Է ՆՇԱՆԱԿՈՒՄ` ՂԱՐԱԲԱՂԸ ՊԱՏԵՐԱԶՄՈՂ, ԲԱՅՑ ՈՉ ԲԱՆԱԿՑԱՅԻՆ ԿՈՂՄ Է»

-Վիեննայի հանդիպումն իրավիճակ կփոխի՞, պարոն Քոքոբելյան:
-Քառօրյա պատերազմից հետո այսքան կարճ ժամանակահատվածում կազմակերպել այսպիսի հանդիպում, նշանակում է բանակցությունների սկիզբ դնել: Սա ինքնին դրական փաստ է: Հիմնախնդիրը կա՛մ բանակցություններով, կա՛մ պատերազմով պետք է լուծվի: Հայաստանը մշտապես ընդգծել է, որ խնդիրը ռազմական լուծում չունի:
-Բանակցությունների ժամանակ Ադրբեջանը ևս վստահեցնում է, որ պատերազմական լուծման կողմնակից չէ, բայց իրականությունն այլ բան է ցուցանում: Ի՞նչ հիմք ունենք այս անգամ հավատալու:
-Այո, այդ բանակցությունների ժամանակ էլ մենք, ցավոք, զոհ ունեցանք: Սա վկայում է այն մասին, որ այս խնդիրը միայն հայտարարություններով, հանդիպումներով չի լուծվելու: Բայց պետք է ընդգծել, որ այս հանդիպումը երկու հանգամանքով էապես տարբերվում է: Ադրբեջանը, չցանկանալով, համաձայնություն է տվել այն առաջարկներին, որ մշտադիտարկման սարքավորումներ տեղադրվեն և Կասպրշիկի խումբը մեծացվի: Համանախագահները պետք է հետամուտ լինեն, որ ժամ առաջ այդ սարքավորումները տեղակայվեն: Բացի նրանից, որ մշտադիտարկման մեխանիզմները ցույց կտան, թե ով է խախտել հրադադարը, այլ կարևոր գործ էլ են անելու: Այս սարքերը հո չե՞ն տեղադրվելու հայ-իրանական սահմանագծում, դրանք լինելու են ղարաբաղա-ադրբեջանական շփման գծում: Սա նշանակում է, որ Ադրբեջանը, որպես հակամարտող կողմ, փաստացի ընդունում է այն սահմանագիծը, որտեղ այդ սարքերը տեղադրվում են: Այսինքն, սա սահմանագծում է: Այս փաստը չնկատել չի կարելի: Դեֆակտո Ադրբեջանը ստիպված է ընդունել, որ Ղարաբաղի ինքնիշխանությունն այդ սահմանագծով է: Սա նաև հնարավորություն է տալիս սահմանը գծել միջազգային մակարդակով:
-Դուք կարևորեցիք այդ երկու մեխանիզմները, սակայն մեկ անգամ չէ, որ Ադրբեջանը խախտում է պայմանավորվածությունները: Արդեն մեկ նախապայմանից հրաժարման հայտարարություններ կան: Հազիվ թե այս անգամ Ադրբեջանն իր քաղաքականությանը դեմ գնա:
-Որևէ մեկն Ադրբեջանի այդ պնդումները որպես իրողություն չի ընդունում: Նույնիսկ հանդիպման ձևաչափը, հարցերի սրությունը, կազմակերպիչների մեսիջները փաստում են, որ այս անգամ հարցն ավելի լուրջ է դրված: Այս հանդիպումից հետո կազմակերպիչները պետք է հետևողական լինեն, որ կայացված որոշումներն իրականացվեն: Կողմ եմ նաև Սերժ Սարգսյանի այն հայտարարությանը, թե մինչև հաջորդ հանդիպում մշտադիտարկման սարքերը պետք է տեղադրվեն: Բանակցային առաջին փուլում դա անհրաժեշտ պայման է:
-Շատ քաղաքական գործիչներ պնդում են, որ այս «խաղում» Ադրբեջանը և Հայաստանը որոշիչ չեն: Այս ձևաչափով բավականին արագ հանդիպում կազմակերպելը նշանակում է, որ գերտերություններն այս տարածաշրջանում վտա՞նգ են տեսնում:
-Սա հստակ ամերիկյան նախաձեռնություն էր: Սա նշանակում է, որ եռանախագահող երկրները, միջազգային հանրությունը համոզված են, որ եթե տարածաշրջանում պատերազմ սկսվեր, դա լոկալ բնույթ չէր կրելու, խաթարվելու էր ողջ տարածաշրջանի խաղաղությունը, ինչը կհանգեցներ լայնամասշտաբ պատերազմի: Տարածաշրջանը կվերածվեր մոլորակի ամենատաք կետի: Այս գիտակցումով են մոտեցել խնդրին:
-Բանակցությունների սեղանի շուրջ Հայաստանը ո՞ր քայլը պետք է առաջնային համարի:
-Ղարաբաղին բանակցային սեղանի շուրջ վերադարձնելու խնդիր պետք է դնի Հայաստանը։ Ի՞նչ է նշանակում Ղարաբաղը պատերազմող, բայց ոչ բանակցային կողմ է: Ասել է` Ղարաբաղը ճանաչում են պատերազմող երկիր, բայց ոչ բանակցող կողմ: Եթե իրապես ուզում են երկարաժամկետ, հուսալի խաղաղության հաստատում, խնդրի վերջնական լուծում, անհրաժեշտ են ԼՂՀ-ի և՛ մասնակցությունը, և՛ համաձայնությունը: Ցանկացած պայմանավորվածություն շատ փխրուն է, եթե ԼՂՀ-ի համաձայնությունն ու ստորագրությունը չկան: Ռազմական գործողություններին փաստացի պատասխան տվողը ԼՂՀ-ն է:
-Եթե Վիեննայի հանդիպմանը կրկին վերահաստատվեց, որ 94-95-ի հրադադարի ռեժիմը պետք է պահպանվի, դա մեխանիկորեն չի՞ նշանակում, որ Ղարաբաղը փաստացի բանակցային կողմ է:
-Այդ փաստաթղթերի մասին մենք անընդհատ պետք է խոսենք: Ողջամտությունը հուշում է, որ ԼՂՀ-ն պետք է դառնա լիիրավ կողմ: Սա բխում է ոչ միայն Հայաստանի և ԼՂՀ-ի, այլև բոլոր նրանց շահերից, ովքեր խաղաղության հաստատման կողմնակից են:

«ՄԵՆԱՇՆՈՐՀԸ ՄԵԿ ԱՄՍՈՒՄ ՀՆԱՐԱՎՈՐ Է ՎԵՐԱՑՆԵԼ»

-Թեև այսօր բոլորիս հայացքներն ուղղված են արտաքին քաղաքական զարգացումներին, բայց ներսում էլ ոչ պակաս ուշագրավ իրադարձություններ են տեղի ունենում: Կառավարությունը «կատաղի» պայքար է մղում մենաշնորհների, կոռուպցիայի դեմ: Նախ` հավատա՞նք: Հետո էլ ասում է` ինձ ասեք, թե որտեղ են մենաշնորհները: Իրենք չգիտե՞ն։
-Ծաղկող կոռուպցիայի և մենաշնորհի դեմ պայքարն ազգային անվտանգության խնդիր է: Վարել ջայլամային քաղաքականություն ու դա չնկատել, անթույլատրելի է: Համամիտ չեմ, որ կառավարությունը չգիտի, թե որտեղ է մենաշնորհը: Հայաստանում շարքային քաղաքացուց սկսած մինչև բարձրաստիճան պաշտոնյա անսխալ գիտեն՝ որը որտեղ է: Բայց կարծում եմ, պետք է կառավարությանն առաջարկներ ներկայացնել, նոր միայն արդյունքներ պահանջել: Մենաշնորհներն իրենց հետ բերում են բարձր գներ, գերշահույթներ, ազատ մրցակցության խոչընդոտում: Մենաշնորհը շատ հեշտ է վերացնել, ընդամենը քաղաքական կամք է պետք, և մեկ ամսվա ընթացքում մենաշնորհը կվերանա: Հայաստանում կոռուպցիայի երևույթներն ամեն քայլափոխի են հանդիպում: Եվ սա լավ օրից չէ: Իհարկե, քաղաքացիներից էլ է շատ բան կախված, քանի որ հստակ գործում է պահանջարկի և առաջարկի օրենքը: Կոռուպցիայի դեմ հստակ հայեցակարգով պետք է պայքարել: Աշխարհում լավագույն փորձեր կան: Մեկ-երկու պաշտոնյայի ձերբակալումը ոչ թե օգնում է կոռուպցիայի վերացմանը, այլ նպաստում է դրա այլ դրսևորումներին, որովհետև սա համակարգային խնդիր է: Մյուս խնդիրն էլ այն է, որ Հայաստանում բացակայում է արդյունավետ, բարեխիղճ կառավարումը, բյուջեի հասցեական բաշխումը: Հայաստանում կա արտաբյուջե, որը 21-րդ դարում անթույլատրելի է: Սա պետք է վերացվի: Ամենացցուն կոռուպցիոն հնարավորություններ ստեղծող հանգամանքն արտաբյուջեի առկայությունն է: Կոռուպցիայի վերացման համար էական է նաև արդարադատությունը, որ Հայաստանում գոյություն չունի: Եթե արդարադատություն լիներ, որևէ խնդիր չէր լինի: Կառանձնացնեի նաև քաղաքական համակարգի կոռուպցիան, որն առաջնահերթ պետք է վերացվի: Այլապես բոլոր ոլորտներում անհնար է արդյունքներ ակնկալել:
-Պարոն Քոքոբելյան, այս կառավարությունն ի վիճակի՞ է պայքարելու Ձեր նշած արատավոր երևույթների դեմ:
-Այո, վստահաբար եմ դա ասում: Կա միջազգային փորձ, և նոր հեծանիվ հորինել պետք չէ:
-Կոռումպացված պաշտոնյան ինքն իր դեմ կարո՞ղ է պայքարել:
-Կոռուպցիան անձերի խնդիր չէ, այլ համակարգի:
-Համակարգն անձերից է բաղկացած:
-Իհարկե, անձից էլ է շատ բան կախված: Կարևորագույն պաշտոնյան, եթե ինքն է հրաժարվում կոռուպցիայից, այն հիսուն տոկոսով նվազում է: Բայց կա հստակ իրողություն. այս համակարգն է նպաստել կոռուպցիայի մեծացմանը: Պիտի այնպիսի համակարգ ստեղծել, որ անգամ ցանկության դեպքում պաշտոնյան չկարողանա կոռուպցիայով զբաղվել:

Զրույցը`
Ռուզան ԽԱՉԱՏՐՅԱՆԻ

Հեղինակի նյութեր

• Ժողովրդի վրա կրակելու հրահանգն արդեն ուժի մեջ է
• Անդրանիկ Քոչարյանի ինքնախոստովանությունը
• «Նիկոլն ու իր ընտանիքը Հայաստանում ապրելու իրավունք չունեն»
• Զուր մի ջանացեք
• Չեն կարողանում ԿԳՍՄ փոխնախարար գտնել
• Հանուն Ռուսաստանի հետ միութենական միավորման նոր շարժում հիմնադրվեց
• Այս իշխանությունն իր ստվերից էլ է վախենում
• Փաշինյանի դեմ պայքարելու համար գոնե մի փոքր Նիկոլ պիտի լինել
• Մեզ պե՞տք է ԵԱՀԿ Մինսկի խումբը, թե՞ ոչ
• «Հայաստանի Նավալնին Նիկոլ Փաշինյանն է, որը եկավ իշխանության ու քանդեց մեր երկիրը»
• Տիգրան Ուրիխանյանը Հայաստանի փրկությունը տեսնում է ՌԴ-ի հետ նոր միութենական միավորման ձևավորման մեջ
• Հայաստանի ողջ հպարտությունն ու թշվառությունն ամփոփված մեկ օրում
• Սերմացու գողացող մկների և թուխս գողացող աղվեսների ժամանակը
• Ինչու էր Փաշինյանը վեց ամիս աղերսում
• Փաշինյանն էլ է զարմացած
• Ընդդիմության հարցերով թիվ մեկ «փորձագետը»
• Նիկոլ Փաշինյանին ոչ թե ողջերն են պատժելու, հալածելու, այլ անմահացածները
• «Գոմի» հարցի լուծումը կենսական անհրաժեշտություն է
• Առանց փամփուշտների ու ԱԹՍ-ների Ադրբեջանն այսօր շռնդալից հաղթանակներ է տանում Հայաստանի դեմ
• Խորհրդարանական ընդդիմությունը լեգիտիմացրեց Փաշինյանի պաշտոնավարումը

Մեկնաբանություններ